İbnu Ebu Hatim diye meşhur olan zat Ebu Muhammed Abdurrahmân İbnu’l-Hâfız el-Kebîr Ebî Hatîm Muhammed İbni’l-İdrîs İbn’l-Münzir et-Temîmî el-Hanzali er-Râzî’dir. 240-327 yılları arasında yaşamıştır. Horasan dışında pek çok yerlere seyahatler ederek devrinin âlimlerini dinlemiştir. Ebu Ya’la el-Halîli, babası Ebu Hâtim ile Ebu Zür’a’nın ilmini aldığını belirtir. Her çeşit ilimlerde ve bilhassa ricâl ilminde bir derya olduğu belirtilir. Fıkıh, Sahabe ve Tabiîn’in ihtilafları üzerine eserler telif etmiştir. Tefsirle ilgili telifi birçok cilt tutmaktadır. Ayrıca Cehmiye’ye redle ilgili eseri de hacimlidir.

İbnu Ebu Hatim Muhammed’in dindarlığı da zikre şayan derecede fazladır. Kendisi Ebdâl’lerden sayılacak derecede zahiddir. Dindarlığı karşısında hayrete düşen babası: “Abdurrâhmân’ın ibadetine kim yetişebilir? Onun bir kerecik günaha düştüğünü hatırlamıyorum.” demiştir. Ebu’l-Hasen Ali İbnu İbrahim er-Râzî de onun hakkında: “Merhumu Allah öyle bir behâ (manevî güzellik) ve öyle bir nurla kuşatmıştı ki kendisine bakan sürurla dolardı.” der.

Ebul-Velîd el-Bâci, İbnu Ebu Hatim Muhammed’in sikâ ve hâfız olduğunu söylemiştir. Zehebî’nin kaydına göre, meşhur telifi el-Cerh ve’t-Ta’dil’den tahdiste bulunduğu bir sırada kendisine, Yahya İbnu Maîn: “Biz öyle kimseleri ta’nederiz ki, onlar göçlerini cennete indirmişlerdir…” dediği hatırlatılınca, ağlar ve elleri öylesine titremeye başlar ki kitabı elinden düşer.”

El-Cerh ve’t-Ta’dil, İbnu Ebu Hatim Muhammed’in meşhur eseridir. Asıl konusu, ravileri adalet ve zabt yönleriyle incelemek olan cerh ve tadil sahasında yazılmış ilk mükemmel eserlerden biridir.

Hadis ilimlerinin mühim bir şubesini ilmu’l-cerh ve’t-ta’dîl teşkîl eder. Kâtip Çelebi’nin kaydettiği tarife göre, bu ilim, hadis ravilerinin kabaca hâfıza ve diyanet diye ifade edebileceğimiz zabt ve adâlet yönlerini inceleyerek kendine has tabirlerle beyân etmek bu tabirlerin mertebelerini ve ifade ettikleri hükümleri ortaya koymakla meşgul olan bir ilimdir. Zehebî, bu sahada, ilk eseri Yahyâ İbnu Sâdi’l-Kattân’ın (194/809) verdiğini belirtir.

Kaynak: Sorularla İslamiyet

Ayrıca aklına takılan sorular veya merak ettiklerin için Sözler Köşkü YouTube kanalımıza göz atabilirsin.

Bazı Merak Edilen Sorular:

‘KADINLARLA İSTİŞARE EDİN FAKAT DEDİKLERİNİN TERSİNİ YAPIN’ HADİSİNİN İHYA’DA GEÇMESİ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?

ALLAH’IN EMİRLERİNE UYGUN DAVRANAN BİR TAİFE HER ZAMAN VAR OLACAKTIR, HADİSİ SAHİH Mİ?

KUR’AN AYETLER HALİNDE İNDİRİLMİŞTİR. FAKAT BİR AYETTE, BİZ KUR’AN’I KADİR GECESİ’NDE İNDİRDİK, DEMİŞ. KUR’AN-I KERİM BİR DEFADA MI İNDİRİLMİŞTİR?

BEN GÜZEL SANATLAR’DA OKUYORUM VE RESİM BÖLÜMÜNDEYİM AMA RESMİN DİNİMİZCE HARAM OLDUĞUNU ÖĞRENDİM. BEN RESMİ TAPMAK İÇİN YAPMIYORUM. BU ŞEKİLDE GÜNAH OLUR MU?

KUL HAKKI YİYEN KİŞİ TÖVBE ETSE VE HAKKINI YEDİĞİ KİŞİDEN HELALLİK DİLESE, FAKAT O KİŞİ HAKKINI HELAL ETMEZSE, KUL HAKKI YİYENİN DURUMU NASIL OLUR?