Nirvana, hiçbir hevesi ve ihtirası olmayan bir insanın, dünya zevklerinden elini çekerek kutsal istirahata kavuşması demektir.

Nirvana, Budizm’de bulunan karma yasasına göre, insanın tüm karmik tortularından kurtularak saf bilinçlilik haline ulaşması ve benliğin kısıtlamasından kurtularak, sonsuzlukta yok olması hali, olarak adlandırılmaktadır.

Sorunuza dönecek olursak, Budizm’de bir içsel aydınlanma hali olarak anlatılan bu deneyimin dinimizde karşılığı olup olmaması tamamen ayrı bir konudur. Bu konunun ancak, bilimsel uzmanlık alanı dinler tarihi ve dinlerin mistik yönleri konusu olan ve bu konularda ihtisas yapmış uzmanlarca ortaya konacak bilimsel çalışmalarda ifade edilebileceği kanaatindeyiz. Çünkü iki dinin Batınî yönleri ve bu yönlerde yapılan deneyimlerin kavramlaştırılması ve karşılaştırılması için her iki dinin de uzmanı olmak ve gerçekten yaşanan/yaşatılan bu deneyimlerin ne derece benzer olduğu yahut kıyaslanabilirliğini bilmek gerekmektedir. Bu kıyaslama ancak bu şekilde ciddi bilimsel verilerle ortaya konabilir. Yoksa, insanın kemale giden yolculuğunda farklı mistik deneyimlerinin her dinde farklı mertebelerdeki karşılıklarının -velev ki benzer mertebelere ve varoluş hallerine işaret ediyor dahi olsalar- aynı büyük maneviyat güneşinin aydınlığına sahip olup olmadığı çok kolay karıştırılabilecek bir konudur.

Dolayısıyla ana dilini yabancı bir dilin alfabesiyle öğrenmeye çalışmak ne kadar zor bir iş ise, insanın kendi dininin maneviyatını elde etmek için başka bir dinin mistik deneyimleri ve kavramlarıyla tanışıp onlardan hareketle ve kıyaslamalar yaparak kendi dininin maneviyatını anlamaya çalışmak da o kadar zordur.

Örneğin, Budzim’de “nirvana” ile kastedilen makamın veya halin; tasavvufta “fenafillah” denen, kesrette vahdeti bulmayı ifade eden, sonsuzluğun birliğini kavramak şeklindeki yüksek bir bilinç farkındalığına ulaşma kavramıyla aynı şey olduğu bu iki kavramın aynı olduğu iddia edilebilir. Ancak bizim kanaatimiz, iki farklı literatürdeki bu tür kavramları üstünkörü bir bilgiyle karşılaştırmak ve bu yolla bir hakikate varma çabası pek isabetli olmayacaktır. Çünkü biz, bu tür kıyaslamalar yapmanın; ancak bu karşılaştırmayı, her iki dinin de bu manevi deneyimlerini yaşamış ve bu dillerin felsefi dillerini dolayısıyla kavramlaştırma sistemlerini bilen birinin yapması halinde, bir anlam ifade edeceği kanaatindeyiz. Hele ki, tasavvufta “cezbe” denen yolda ilerlerken karşılaşılan geçici bir hal ile, Budizmde “nirvana” olarak adlandırılan kanaatimizce ulaşılacak en yüksek bir bilinç deneyimi olan sabit bir makamı karşılaştırmaya çalışmak, anlatması güç derecede gereksiz bir çabadır.

Bu nedenle bizim bir iç aydınlanma sağlayacak manevi bir yolculuğa çıkmaya niyetlenenlere tavsiyemiz, bunu İslam dininin nurlu ve geniş sırat-ı müstakim denen ana caddesinden giderek yapmanız ve yolculuğunuzda tırmanacağınız merdivenleri oluşturacak olan haller ve makamlara dair mistik bilgiye de yüce dinimiz İslamiyetin zengin manevi/batıni dünyasını anlatan binlerce kitaptaki dini literatüre ve kavramlar dünyasına başvurarak bunu yapmanızdır.

Eğer aranan şey, “nirvana” ile kastedilen saf bilinç hali ise ve bu hale dinimizde nasıl ulaşılacağı merak ediliyor ise, cennetin anahtarının nerede olduğu bize gönderilen vahiyde açıkça belirtilmektedir. Cennetin anahtarı imandır. Oradaki makam ve dereceleri belirleyen ise, Allah’ın emirlerini yerine getirmek ve yasaklarından sakınmaktır.

Bu bakımdan iman etmemiş birisinin cennete gitmesi mümkün değildir. Yalnız İslam alimleri kendisine hak din ulaşmamış insanları bunlardan müstesna tutar. Dolayısıyla esas olan, iman etmek ve amel-i salih sahibi olmaktır.

Kaynak: Sorularla İslamiyet

Ayrıca aklına takılan sorular veya merak ettiklerin için Sözler Köşkü YouTube kanalımıza göz atabilirsin.

Bazı Merak Edilen Sorular:

HZ. İSA’NIN ÇARMIHA GERİLMESİ HAKKINDA BİLGİ VEREBİLİR MİSİNİZ?

HZ. İSA (AS) HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?

TEVRAT HAK KİTAPSA, HZ. İSA NEDEN PEYGAMBER OLARAK GÖNDERİLMİŞTİR?

KUR-AN’I KERİM’DE HZ. MERYEM’İN HZ. HARUN’UN KIZ KARDEŞİ OLDUĞUNA DAİR AYETLER VAR. OYSA MERYEM OĞLU HZ. İSA İLE MUSA VE HARUN PEYGAMBERLER ARASINDA ASIRLAR VAR, BU BİR İSİM BENZERLİĞİ MİDİR?

HZ. İSA’NIN GÖĞE YÜKSELMESİ (HAŞA) ALLAH’IN OĞLU OLDUĞUNU KANITLAMAZ MI?