İslâmiyet, maddî ve manevî temizliğe çok önem veren bir dindir. Yüce Allah, temizliğe önem veren kullarını överken şöyle buyuruyor: “Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.” (Bakara 2/222.)
Sevgili Peygamberimiz de çok defa ümmetini temiz olmaya ve temizliğe önem vermeye teşvik ederek şöyle buyurmuştur: ‘Temizlik imanın yarısıdır.’ (Müslim Taharet, 1.)
Bütün fıkıh ve ilmihal kitaplarında temizlik bahsi, ibadetlerin en önemlisi olan namaz bahsinden önce ele alınmıştır. Çünkü temizlik, namazın sahih (geçerli) olmasının şartıdır. Bu şarta riayet edilmeden kılınan namazın sahih olmayacağı bellidir. Bir hadis-i şerifte, “Namazın anahtarı temizliktir” (Tirmizî, Taharet, 3.) buyrulmuştur.
Temizlik; sözlükte taharet, “sidik ve benzeri maddî, kusur ve günahlar gibi manevî kir ve pisliklerden arınmak” anlamına gelir. Dinî ıstılahta ise, “namaz ve tavaf gibi ibadetlere mani olan hades ve necasetin giderilmesi”dir.
Şafiî mezhebi müctehidlerinden İmam Nevevî temizliği şöyle tanımlar: “Temizlik, hadesin (abdestsizlik, cünüpîük ve kadınların özel hallerinin) veya necasetin ya da mâna ve şekil bakımından bunlara benzeyen şeylerin giderilmesidir.” (Nevevî, el-Mecmû’, 1/123.).
Mâna ve şekil bakımından hades ve necasete benzeyen şeylerin giderilmesinden kasıt, cuma guslü gibi sünnet olan gusüller ve abdest üzerine ab-dest almaktır.
İnsanın bedenine, elbisesine ve ibadetini eda edeceği mekâna bulaşan necasetin giderilmesi farzdır. Bunu şu âyetlerden anlıyoruz: “Elbiseni temizle.” (Müddessir 74/3.).
‘Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rükû ve secde edenler için evimi (Kabe’yi) tertemiz tutun.” (Bakara 2/125.).
Elbise ve mekânı temizlemek farz olduğuna göre bedenin temizlenmesi öncelikle farz olur. Çünkü beden temizliği, namaz kılacak olan kişi için daha fazla gereklidir.
Sıvı ve Katı Maddelerin Temizlenmesi:
Sıvı ve katı maddeler şu dört şeyle temizlenirler:
1. Mutlak su. Bu su şu âyette zikredilmektedir: “Hani Allah sizi temizlemek için gökten üzerinize su indiriyordu.” (Enfâl 8/11.).
Mutlak su yedi çeşittir:
a) Yağmur suyu.
b) Kar suyu.
c) Dolu suyu.
d) Pınar suyu.
e) Kuyu suyu.
f) Nehir suyu.
g) Deniz suyu.
2. Temiz toprak.
“Su bulamadığınız zaman temiz bir toprağa yönelin; onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (teyemmüm edin).” (Mâide 5/6.).
3. Tabaklamak (dibâgat). “Herhangi bir deri tabaklanırsa temizlenmiş olur.” (İbn Mâce, Libâs, 2).
4. Şarabın, içine herhangi bir şey katılmaksızın sirkeye dönüşmesi.
Bu dört temizleyici ile şu dört temizlik gerçekleşir:
1. Abdest.
2. Gusül.
3. Teyemmüm.
4. Necasetin giderilmesi.
Kılıç ve benzeri düz ve parlak bir şeye necaset bulaştığında silinerek temizlenmesi mümkün olmaz. Mutlaka suyla yıkanması gerekir. Aynı şekilde necaset bulaşan ayakkabı da yıkanmaksızın yere sürmekle temizlenmez. Necaset bulaşmış bir yer, üzerine bol miktarda su döküldüğünde temizlenir.
Affedilir (Görmezden Gelinebilecek) Necasetler:
1. Normal gözle görülmeyen necaset, ağır ve büyük pislik cinsinden de olsa affedilmiştir.
2. Ateşte yakılan bir necasetin az miktardaki dumanı affedilmiştir. Yakıl-maksızın kendiliğinden çıkan buharı ise temizdir.
3. Necis olduğu kesin olarak bilinen şeylerle karışan sokak çamurları affedilmiştir. Bu çamurun necis olduğu sanılır veya bu hususta şüpheye düşü-lürse temizliğe zarar gelmiş sayılmaz. Bu çamurların muaf sayılmaları için aşağıdaki şu dört şartın gerçekleşmesi gerekir.
a) Necasetin kendisi görünür olmamalıdır.
b) Yolda yürümekte olan kişi bu pisliklerden mümkün mertebe sakınmalıdır.
c) Yürürken veya bir bineğe binmiş iken bu pislikler kendisine bulaşmış olmalıdır. Eğer kendisi bu pisliğin içine düşer de elbisesi kirlenirse muaf (temiz) sayılmaz.
d) Bu pislikler sadece elbiseye veya bedene bulaşırsa muaf sayılır.
Peynir ve meyvelerdeki ölü kurtçuklar muaf sayılırlar.İnfehalar da muaf sayılırlar. İnfeha, süt oğlaklarının veya danalarının midelerinden çıkan sıvılardır ki, bunlar peyniri mayalandırmada kullanılırlar.İlâçları ve esansları kullanıma elverişli hale getiren necis sıvılar da fazla olmamak ve yeteri kadar kullanmak kaydıyla muaf sayılırlar. Et ve kemik üzerinde kalan kan muaf sayılır. (Cezîrî, Mezâhib, 1/1&19.)
Müslüman kişi her zaman ve her yerde temizliğe önem vermeli, elbisesini, bedenini ve kalbini temiz tutmaya özen göstermelidir. Şu halde namaz kılacak olan bir kimse namazını kılmadan önce bedeninin, elbisesinin ve namaz kılacağı yerin temizliğini sağlaması, hades denilen hükmî pislikten ve necaset dediğimiz gerçek pislikten temizlenmiş olması şarttır.
Kaynak: Sorularla İslamiyet
Ayrıca aklına takılan sorular veya merak ettiklerin için Sözler Köşkü YouTube kanalımıza göz atabilirsin.
Bazı Merak Edilen Sorular:
SINAVA GİRERKEN OKUNACAK DUALAR NELERDİR?
İMTİHANIN, AKLIN ANLAYAMAYACAĞI ŞEYLERLE OLMASI MÜMKÜN MÜ?
KANDİL NEDİR? İSLAM’DA VAR MIDIR?
KUR’AN-I KERİM’İN HAREKELEME OKUYUŞU NE ZAMAN BAŞLADI? ÖNCEDEN HAREKE VE NOKTALAMA İŞARETLERİ YOKMUŞ, NEDEN GEREK GÖRÜLDÜ?
İSLAMI GEREĞİNE GÖRE YAŞAMAK NASIL OLUR?
Yorumlar (0)