Şefâat, bir kimsenin bağışlanmasını istemek; bir kimseden, başka bir kimse için iyilik yapmasını ve zarardan vazgeçmesini rica etmek; yardım etmek; başkası hesabına yalvarmak, rica etmek; birinin önüne düşüp işinin görülmesi için dua ve niyazda bulunmak. Şefâat edene eş-şâfi’, eş-şefi (başkası lehine taleb eden) denilir.
Şu halde şefâat, bir mü’minin günahlarının bağışlanması için Allah’a dua edip yalvarmaktır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), “Her Peygamberin bir duası vardır. Ben ise, inşaallah duamı kıyamet gününde ümmetime şefâat etmek için saklamak istiyorum.” buyurmuştur (Buhârî, Daavât, I; Tevhid, 31; Müslim, Nşr. M. Fuâd Abdulbaki, İman, 86).
Ahirette Şefâat Olacağı Kitap ve Sünnetle Sabit Midir?
Ahirette şefâat olacağı Kitap ve sünnetle sabittir:
Peygamber, velî, şehid ve bildikleri ile amel eden imanlı âlimler ve kâmil mü’minler gibi Allah’ın müsaade ettiği, rızasına mazhar olmuş, nezdinde bir değer ve yakınlığa erişmiş kimselere şefâat etme izni verilebilecektir (el-Bakara, 2/255; Yûnus, 10/3; Meryem, 19/87; Tâhâ, 20/109; ez-Zuhruf, 43/86).
Peygamberler ve diğer şefâatçıların şefâatları, Allah’ın râzı olacağı ve haklarında şefâat edilmeğe izin verdiği kimseler hakkında olacaktır (el-Enbiyâ, 21/27-28; ed-Duhân, 44/41-42; Buharî, Cihad, 189; Müslim, İmare, 6).
Kur’an’da Peygamberimizin Bize Şefâat Edeceğine Dair Ayet Var Mı?
Birçok âyet ve hadîste şefaatten bahsedilmekte ve böylece onun hakkaniyeti dile getirilmektedir.
Âhirette peygamberlerin hepsine mü’minlere şefâat etme hakkı tanınmıştır (Buhârî, Rikak, 45; Tevhid, 33; Müslim, İman, 81;Ebû Dâvûd, Cihâd, 26;Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 94 vd. 325, V, 43; Tirmizî, II, 66).
Her peygamber kendi ümmetine şefâat edecektir (Buhârî, Tefsir Sûre 18). İnsanlar muhakeme olunmak için mahşerde toplandıklarında, peygamberler, “Allah’ım selâmet ver, Allah’ım selâmet ver.” diye duâ edeceklerdir (Buhârî, Rikak, 52; Müslim, İman, 81). Peygamberlerin ve Hz. Peygamberin şefâatı, “Şüphesiz ki Allah, kendisine eş tanınmasının (şirk koşulmasının) günahını yargılamaz. Ondan başka dileyeceği kimsenin günahını mağfiret eder.” (en-Nisâ, 4/116) âyetinin hükmünce, Allah’ın izniyle mü’minlere olabilecektir.
Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.) hadislerinde büyük günah işleyenler de dahil, mü’minlerin şefâatına nail olacaklarını söylemiştir (Buhârî, Rikak, 51; Ebû Dâvûd, es-Sünne, 20; Tirmizi, II, 66).
Peygamberler içinde ilk defa şefâat edecek ve şefâatı kabul olunacak peygamber, Hz. Muhammed (s.a.s.)’dir. (Müslim, Fadâil, 2). Âhirette Hz. Muhammed (s.a.s.)’in bu ilk şefâatı, mahşer halkının muhakemeye başlanılması hakkındaki umûmî ve büyük şefâattır. Peygamberimiz (asm) diğer ümmetler için de şefaatte bulunacaktır. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in birçok hadis kitaplarında zikredilen bu büyük şefâatının (eş-Şefâ’atü’l’uzmâ) ana hatları şöyledir:
Allah, insanların hepsini düz ve geniş bir sahâda hüküm ve hesab için toplayacaktır. Orada insanların meşakkat ve gamı dayanılmayacak bir dereceye varacaktır. Bu sırada insanların bir kısmı, diğer bir kısmına, “Size erişen şu fâciayı görmüyor musunuz? Rabbinize size şefâat edecek birisine gidiniz.” derler. Sırasıyla Âdem (a.s.), Nûh (a.s.), İbrahim (a.s.), Mûsâ (a.s.) ve İsâ (a.s.) peygamberlere gelirler. Bu peygamberlerden her biri onları diğerine gönderir.
Nihayet Hz. İsâ, onları Hz. Muhammed (s.a.s.)’e gönderir. O vakit Hz. Peygamber (s.a.s.) Arş’ın altında secdeye kapanır. Allah ona secdesinde yapılacak hamdlerin en güzelini ilham eder. O Allah’a hamdettiği sırada “Başını kaldır, iste, verilir. Şefâat eyle şefâatın kabul olunur.” cevabını alır. Muhakemeye başlanır. Bundan sonra Hz. Peygamber’in şefâatıyla imanlılardan bir miktar cehennemden çıkarılır. Rasûlüllah, birkaç defa daha secdeye kapanarak Allah’a hamd ve dua eder.
En nihayet onun şefâatıyla, Allah’ın izin ve takdiri dahilinde mü’minlerden büyük bir çoğunluk cehennemden çıkarılacaktır. İşte Hz. Peygamber (s.a.s.)’in haiz olduğu bu şefâat makamı “Makâm-ı Mahmûd”dur (el-İsrâ’, 17/79; Buhârî, Tevhid, 24; Müslim, İman, 84).
Kimler Ne Ölçüde Şefâat Edebilir?
Peygamberler, evliyâ, asfiyâ ve şehitler -derecelerine göre- Cenab-ı Hakk’ın onlara bahşettiği seviyede şefâat edebilirler ve edeceklerdir. Ancak, bu mevzûda da yine, zirve Allah Rasulü (asm)’dür.
Elbette Allah Rasulü’nün şefaatının da bir sınırı vardır. Zaten, bütün şefaatler ancak Cenab-ı Hakk’ın izni ve koyduğu ölçü nispetinde olacaktır ki “İzni olmadan katında hiç bir kimse şefaat edemez.” (Bakara, 2/255) mealindeki âyet de bize bunu anlatmaktadır.
Bunun böyle olması da gayet tabiî ve normaldir; zira, şefaat edecek olanlar da hissî davranabilir, ölçüyü kaçırabilir ve merhamet-i ilâhîden fazla merhamet ileri sürmüş olabilir, böylece de Rabb’e karşı sû-i edepte bulunmuş olabilir. Onun içindir ki, Allah (cc) bir mîzan, ölçü ve denge vaz’etmiştir. Kim, kime ve ne ölçüde şefaat edebileceği bir takdire bağlanmıştır. Cenâb-ı Hakk’ın bütün icraatında bir adalet ve denge olduğu gibi, âhirette vereceği şefâat salahiyetinde de bir adalet ve denge vardır. Eğer bu şekilde bir tahdit ve sınır konulmuş olmasaydı,bazı kimseler şefaatı da dengesiz olarak kullanırlardı. Nitekim belki de sınırsız bir şefaat salahiyeti onların hislerini galeyana getirerek meselâ, bazı insanların cehennem alevleri içinde cayır cayır yandıklarını görünce, şefkatleri kabaracak, kafir-münafık-mücrim tanımadan herkesin cennete girmesini talep edeceklerdi. Halbuki böyle bir talep bazen, milyarlarca mü’minin hukukuna tecavüz de olabilirdi.
Şefâat haktır ve gerçektir. Bütün büyükler Cenab-ı Hakk’ın koyduğu sınır dahilinde şefaat edeceklerdir. Şahit olmak da bir bakıma şefaat kabul edilecekse, eğer, Ümmet-i Muhammed bu manâda bütünüyle şefaat edecektir.
Şefâatı inkar edenlerin, dünyada da ukbada da kazanacakları bir şey yoktur. Çünkü Allah (cc) orada kullarına, kulları O’nu nasıl bilip tanımışlarsa, öyle muamele edecektir…
Kaynak: Sorularla İslamiyet
Ayrıca aklına takılan sorular veya merak ettiklerin için Sözler Köşkü YouTube kanalımıza göz atabilirsin.
Bazı Merak Edilen Sorular:
“ŞEFÂAT YÂ RESÛLALLAH” DEMEK ŞİRK MİDİR?
BULUĞ ÇAĞINDAN ÖNCE VEFAT EDEN ÇOCUKLAR AHİRETTE AİLESİNDEN KAÇ KİŞİYE ŞEFAAT EDEBİLECEKTİR?
ŞEHİTLER KABİR AZABI ÇEKER Mİ, KUL HAKLARI AFFEDİLİR Mİ, ŞEFAAT HAKLARI VAR MIDIR, CESEDLERİNİN ÇÜRÜMEDİĞİ DOĞRU MU?
NAMAZDA SOSYAL MESAFE CAİZ Mİ?
MASKE VE ELDİVEN İLE KILINAN NAMAZ GEÇERLİ Mİ?
Yorumlar (0)